de stille film

Toen lief en ik hem in het begin van de week voor de tweede keer zagen, wou ik uitvogelen wat het is dat Lost in Translation tot de beste film maakt. Dè beste film, jawel. Ik vroeg het aan lief: Waarom is Lost in Translation zo'n goede film? De onuitgesproken relatie tussen Bob en Charlotte zit er voor veel tussen, zei ze.

Zoals steeds een waar woord van lief, dat "onuitgesproken", want als er iets niet gebeurt in Lost in Translation, dan is het wel omstandige uitleggerij. Je zou het een stille film kunnen noemen; aan een plot worden weinig woorden vuilgemaakt. Ik bedoel dan niet dat er geen verhaal in de film zou zitten, maar wel dat het zeer onopvallend verteld wordt. Een echte vertelstem is niet aanwezig, plotwoorden zijn onnodig, plotbeelden zijn er niet, gepsychologiseer evenmin, maar het zijn de sfeerbeelden die met zachte stem de film maken. Het zijn de sfeerbeelden, de schijfjes nacht en dag die wel inwisselbaar lijken, die het verhaal zijn kracht geven. Het is sfeerschepping met beelden, blikken en twee hoofdacteurs waar je in kan geloven. De film drijft op sfeer. Bijna als in het theater Seemannslieder / Op hoop van zegen van ZT Hollandia, maar dan zonder het pistachegroen-met-bruine en mèt evolutie.

Misschien is er in mijn andere all time favorite A la verticale de l'été (door Tran Anh Hung, 2000) ook wel zoiets aan de hand - boven op de mooie muurverf. Ingetogenheid, sfeer en stilte. Ik moet ook zeggen dat ik bij deze twee films niet op een verboeking zit te wachten. Ik kan me voorstellen dat deze twee verhalen zonder puur visuele beelden, zonder kijken, zonder een zwijgende camera me minder zeggen. Enkel de prentenboekversies of de stripversies zouden nog kunnen. Een romanversie zou iets heel anders worden en ik zou de film er niet voldoende voor uit mijn hoofd krijgen.

Is dat het wat Lost in Translation voor mij tot de beste film maakt? De sfeer, het onuitgesprokene, de ingetogenheid, de stilte? Ik denk het wel. En dat zou kunnen want ik denk dat er ook in mijn boekensmaak zulke elementen zitten. Veel actie, passie, geflits en groot gewicht zijn vaak niet aan mij besteed. Ik val vaak veeleer voor het kleine. Komt bij dit alles nog bij dat Lost in Translation tussendoor ook enorm geestig is. En dat stoort niet, het draagt zelfs bij tot de echtheid want zo is het leven: vol kleine drama's en flauwe geestigheid. Ziedaar, dat is het. En dan heb ik zelfs nog gezwegen over het achterwerk van Scarlett Johansson.