Er zijn weer canadese ganzen in het park. Drie. Ook een Will Tura trouwens, maar die trekt wel snel weer verder. Geen zorgen.

Rachel Seiffert: 'Veldwerk'

De bonte was begon te zwieren - de witte zou dat binnen een minuut ook gaan doen - en ik werd misselijk.

Het was middag en warm in de wasserette. Het ontbijt lag al ver en het was niet veel geweest ook, en dan dit: Rachel Seifferts Contact, het tweede verhaal uit de bundel Veldwerk. Enkele woorden om de sfeer op p 30-32 te schetsen: tracheotomie, samengegroeide plooitjes, als gesmolten plastic, infuus. Zinnen als:

De zusters hielden Kims lichaam ineengerold en stil en Alice keek toe. Dochters ruggengraat naar haar toe gewend, voetjes onder haar bibs getrokken. Bruin jodium in slingers op haar huid gesmeerd en haar gespreide tenen toen de naald erin ging: vijf aparte zachte kussentjes aan elke voet, reikend.

Goed geschreven toch, maar ik kon er even niet tegen. Warmte, honger en tekst sloegen misdadig de handen in elkaar om mij, het watje, het opperwatje, te treffen. Het is als gecastreerde bokjes in dierenprogramma's op tv; ook al plakt de zalvende stem van Chris Dusauchoit eronder, ik kan er niet tegen. Misschien is het te ver doorgedreven identificatie. Wat er ook van zij, ik moest naar buiten, de straat op, en naar de superette voor een Cherry Cola. Cherry Winny, dacht ik toen, dat zou nog eens wat zijn. En ook: best wel pakkend, dit kortverhaal.

Rachel Seiffert Veldwerk. Amsterdam - Antwerpen: De Arbeiderspers, 2004.

de fluiter (4)

Het was herfstig en iets voor vier.
Ik stond op de stoep hier voor de ruit en tastte in mijn zakken. Ik had een brief van vijftig euro, maar daar kan je niets mee in de wasserette, zo'n brief moet gewisseld. Ik twijfelde tussen de natuurvoedingszaak hier en de superette daar. Maar.

Hoor.
Dit was geen kind op straat, dit was geen nieuwe huurder hierboven. Dit was de fluiter, de fluiter met zijn blauwe jas. Als ik een stap naar voren deed, zou ik hem kunnen zien komen van achter de heg van de buren, uit de verkeerde kant, maar ik bleef staan. En ik luisterde en draaide me met mijn gezicht naar de ruit, keek beschroomd naar mijn voeten, keek pas opnieuw op toen ik enkel nog zijn rug kon zien.

Ik ben hem gevolgd. Het was als een onvoorbereid avontuur, geen stevige wandelschoenen of sjaal had ik mee. Geen vogelboek, boterhammen of thermos met warme thee. Ik ben hem gevolgd, de straat uit, zag hoe hij voortdurend de handen op de rug hield. We liepen samen naar het plein, over het plein, heel even naast elkaar daar. Misschien was dat te veel. Misschien kwam ik daar te dicht. Plots ging een hand omhoog, bus 70 stopte.

De fluiter was weg, richting Z. Ik bleef met de bonte was van anderhalve week en een zakje Ariel achter op het plein. Schoolkinderen joelden.

- eerder: (l) (2) (3)-

ons geluk

Ik zat in de bib en trippelde door Kreatief. 2004, derde nummer. Kolommen verhaal en flarden essay gelezen maar ook, en vooral, twee heel mooie regels om een gedicht te beginnen.

Ik kom nog eens terug
lief op ons geluk.

Ze zijn van Sacha Blé. Het hele gedicht heet ons geluk.

Selma Lagerlöf: 'Kejsarn av Portugallien'

Tore Renberg is een tweeëndertigjarige Noor die leest en schrijft en een dochter heeft. Die dochter heeft al vier tanden en Tore zelf heeft net Selma Lagerlöf ontdekt, hij schreef erover in de cultuurkatern van Dagens Nyheter van 20 oktober.

Niet dat Renberg nog nooit van Lagerlöf gehoord had natuurlijk, nee, wel had hij voordien een erg negatief beeld van haar en haar boeken. Dat sinds een toeristische uitstap die hij als elfjarige in haar geboortestreek maakte. Een jeugdtrauma met blijvende culturele invloed, een jeugdtrauma dat hem van haar boeken weghield. Maar onlangs ontdekte hij bij toeval in een geërfde boekenkast Kejsarn av Portugallien, een roman van Lagerlöf uit 1914. Geïntrigeerd door de titel en de eerste regel las hij het en was verkocht, en hij las nog iets van Lagerlöf, en dan nog iets en hij bleef verkocht en nam het erg onhippe besluit om iedereen Lagerlöf aan te raden. Dat schreef hij, en hij raadde mij Lagerlöf aan.

En ik las dat artikel dus, hier achter de pc. En ik kon mij wel vinden in zijn initiële karakterisering van Selma Lagerlöf als auteur: "en obetydlig, tantig och barnslig berättare". Uit wat ik van haar las - in de eerste kandidatuur stond er een romantisch niemandalletje van haar op de leeslijst en later ben ik nog een keer of twee zonder al te veel succes in Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige begonnen - onthield ook ik vooral het belerende en naief romantische. De rest van het artikel maakte mij een beetje jaloers; Renbergs enthousiasme knetterde van het scherm en ik wou het ook. Ik wou ook van een slecht auteur ontdekken dat het eigenlijk een erg goed auteur is. Ik wou ook zo blij worden en daar dan ook een blije tekst over schrijven. Ik wou ook Kejsarn av Portugallien lezen. Ik wou ook Kejsarn av Portugallien lezen en daar weg van zijn. En wat wou het gelukkige toeval: dat boek stond in de slaapkamer in het boekenrek, het was in 2000 met mijn (toen nog toekomstige) lief mee uit Zweden gekomen.

Ik heb het boek gelezen en ja, de eerste zin is verleidelijk. Dan volgen er een hele reeks episodes (was het boek oorspronkelijk een feuilleton?), soms geestig, soms ontroerend, maar helaas soms ook belerend. En overromantisch. Aan de andere kant: soms wou ik echt weten wat er gebeuren ging, op een gegeven moment was ik echt ontroerd, de personages straalden steeds warmte uit, maar, wederom helaas, mee met dat pakket kwam ook voortdurend een iets te zoetige en bovendien uitleggerige smaak. Jammer. Echt oprecht jammer. Mijn volgende boek zal geen Lagerlöf zijn. En ik had nog zo'n zin in enthousiasme. Ik had nog zo'n zin in meevieren. Ik identificeerde mij al helemaal met Renberg en zag mij ook een fan worden.. Voor de derde keer helaas.

Ik wil een dochter met al vier tanden.

Selma Lagerlöf Kejsarn av Portugallien. Bonnierpocket, 1998.

(3)

Hoor.
Het zijn de Kreuners. Ze zingen Meisje meisje, maar hoor beter - en je weet dat die CD af moet - want ja, kijk, daar is hij.. Het weer is mooi, de jas niet dichtgeritst. Ja, het weer is mooi.

Mij lukt het niet: een product met een bon kopen en die bon ook daadwerkelijk van de prijs afgetrokken krijgen aan de kassa. Zelfs al plakt de bon op de verpakking zelf, dan komt hij nog steeds vastgeplakt mee thuis, ben ik hem vergeten en hebben ze hem aan de kassa niet gezien. (Waarom trouwens de streepjescodelezer niet dadelijk leren dat dat product in promotie staat?) Het gebeurt mij vooral bij bier en desserten. Maar ook bij leeggoed. Dan heb ik een bonnetje gekeregen bij het inleveren van mijn flessen, maar laat ik dat aan de kassa in mijn mandje liggen, of is het tegen die tijd onvindbaar. Je kan het aan mijn gezicht aflezen, denk ik, dat ik een teveelbetaalder ben, en frituuruitbaters profiteren ervan door mij te weinig wisselgeld te geven op viandellen.

Lief kan het wel. Maar ik doe de inkopen. En het frituurbezoek. En het zagen. En het kijken naar deze website.

Harald Rosenløw Eeg: 'Scherf'

In het begin van Scherf valt het niet zo op, maar naarmate je de helft van het boek gepasseerd bent, wordt het heel erg duidelijk: dit is er eentje om goed te onthouden. Dit is een heel erg mooi boek. Een 'favoriet' in mijn databank en dan blijkt het alweer een jeugdboek te zijn dat die titel krijgt; de laatste 7 favorieten waren allemaal jeugd- of kinderboeken en het is al sinds P.C. Jersilds De ondas kloster geleden dat een roman voor volwassenen nog eens dat label kreeg. Dat was op 30 mei; exact 60 boeken geleden. Dit zijn die zeven:

Harald Rosenløw Eeg Scherf
Ted van Lieshout Gebr.
Kim Fupz Aakeson Stefman
Kim Fupz Aakeson Alles en Ulla Vilstrup
Goele Dewanckel en Pieter van Oudenheusden Ik verveel me nooit
Joke van Leeuwen Slopie
Astrid Lindgren Emil i Lönneberga

Misschien ben ik wel kritischer voor het 'volwassen' werk want tussen de laatste 60 zaten er ook boeken van Márquez, Claus, Bouazza, Roth, Bordewijk, Pleysier, Bekkers, Faulkner, Peixoto en Timm, en dat zijn toch ook geen sukkelaars. Maar blijkbaar vond ik ze toch niet helemaal overdonderend. Opmerkelijk is ook dat het jeugdige overwicht in mijn herinnering nog groter was; ik dacht ook Schaap met laarsjes van Maritgen Matter en Opa en het geluk van Jutta Bauer als favoriet aangeduid te hebben. Het zijn lappen.

Maar nu Scherf, 14+ zogezegd. Het is een sober en compact boek; hier geen lange zinnen met uitvoerige beschrijvingen maar diezelfde beschrijving heel treffend in één beeld, in één zin (die niet noodzakelijk een werkwoord en ander overbodigs bezit), kort en poëtisch. Een voorbeeld:

De herfst greep met naakte takken om zich heen. (p 116)

Of nog. De sfeer bij de uitrijking van de diploma's in vijftien woorden:

Stropdassen, strikjes, zweterige handen. Op elke rij ouders met een gelukzalige glimlach of zorgelijke rimpels. (p 145)

Dit maakt de tekst van het boek erg uitgepuurd; de zinsbouw is sober maar de inhoud is verrassend beeldrijk en suggestief - spreekt men ook niet zo over Bordewijk? Hier geen overduidelijkheid zoals bij Harry Potter maar voldoende ruimte voor eigen inbreng, er wordt heel wat open gelaten, heel wat verzwegen. En dat verzwijgen past dan weer wonderwel bij de thematiek want als Victors vader zwijgt, Victors moeder zwijgt en Sissel wat verzwijgt, moet ook Victor als verteller-focalisator niet alles aan onze neus hangen. Op het einde van het verhaal wordt de lezer achtergelaten met veel zelfgemaakte vermoedens en misschiens, en misschien is dat jammer maar wonderschoon is het alleszins.

Qua sfeertje deed het boek me al na een paar hoofdstukken denken aan Populärmusik från Vittula van Mikael Niemi, maar dan beheerster, ook in de humor hoewel er echt een aantal erg geestige momenten zijn. Sneeuw, jongetjes, Scandinavische koude, geestigheden, een popgroepje, een streng geloof op de achtergrond. Populärmusik från Vittula kreeg in Zweden de Augustpris in 2000; dat ze Scherf ook maar iets dergelijks geven want het verdient eer, veel eer. En misschien komt er dan een herdruk met een andere kaft want de kleuren zijn oké, maar de prent is toch niet alles. Kijk eens aan: als dat de grootse kritiek op een boek is..

Harald Rosenløw Eeg Scherf. Amsterdam-Hasselt: Afijn, 2004.

de fluiter (2)

Hoor.
Het is de fluiter. Met z'n blauwe jas. Soms denk je eerst een kind op straat of die nieuwe van hierboven maar nu, nee, nu wist ik het dadelijk: het is de fluiter. Het is de fluiter. Dus kijk ik op, kijk ik naar de ruit en wacht tot ik hem zie verschijnen. Van links naar rechts.

Ooit wou ik hem volgen. Dacht ik: zorg dat je morgen klaar zit tegen een uur of twaalf. Stevige wandelschoenen aan en een sjaal. Zakje met boterhammen misschien want wie weet hoe ver het zal zijn. Verder dan de verkeerslichten, verder dan café 't Vat. Mijn vogelboek niet vergeten en een thermos warme thee. Misschien, voorbij het asfalt en beton, zien we samen een rietzanger. Maar nu, nee, nu wou ik niet volgen. Ik ben namelijk aan het e-learnen nu. En de griesmeelpudding staat op het vuur.

Nu ik dit zie, krijg ik weer helemaal zin in dat. (Zou ik alvast aan tickets beginnen denken?) Maar nu eerst de online Excel-bijscholing.

Philip Roth: 'Portnoy's klacht'

Literatuur verandert je leven!

En ik kan het weten want het is mij namelijk vorige week maandag en dinsdag overkomen na het lezen van Philip Roths Portnoy's klacht. En wel na deze joodse uitspraak:

Ik ben grootgebracht door Hottentotten en Zoeloes - ik kon zelfs niet overwegen om een glas melk te drinken bij mijn boterham met salami, zonder de Almachtige God ernstig te krenken. Denkt u zich dan eens even in hoe ik van mijn geweten op mijn lazer gehad heb voor al dat afrukken!

De goesting bekroop mij onmiddellijk en wat kocht ik die maandagmiddag in de Match en wat at ik dinsdagochtend en middag? Inderdaad: wit brood, salami en melk. Wat een geluk dat het grote deel van de bevolking dat zonder literatuur door het leven gaat aan deze gevaarlijke krachten der literatuur ontsnapt, wat een geluk dat literatuur mede daardoor niet hip genoeg is om door de marketingjongens onder handen genomen te worden, wat een geluk, of ik kocht wekelijks nieuwe soorten maandverband. Houden zo dus, en weg met leesbevordering, (kuch), weg met literatuur op tv.

En trouwens: tegenwoordig hebben ze ook in de Match op het Zuid de allerbeste lowbudget cola: Winny Cola. Hoera!

Philip Roth Portnoy's klacht. Amsterdam: Rainbow Essential, 1999.

gezellig en geel

Ik zoek een nieuw plekje voor de tv. Ik zoek een nieuw plekje voor de dvd-speler. Ik zoek een nieuw plekje voor tien potplanten op hun retour.

Het zit namelijk zo: sinds gisteren hebben we hier voor de deur deze nieuwe straatlamp, deze nieuwe gezellig gele straatlamp. En toevallig droom ik al jaren van een gezellig leesplekje achter glas onder een gezellig gele straatlamp. Liefst bij matige regen. Nu kan het dus! Zitten in de etalage waar tv & co zat met enkel gezellig geel licht van buiten. En met twee dekens om me heen en een rood kussen in mijn rug.

Daarom zitten we voorlopig op de mat tijdens de zoveelste The Office-sessie. We zeggen al zinnen mee, het is verschrikkelijk, we zijn als trekkies.

Blij. Ik heb me net blij geschreven, hier in de rode zetel en daarna achter de andere computer. Leuk dat dat nog steeds kan, ook al zijn superman en Derrida dood, ook al zit Margriet Hermans in de politiek. Blij.

Niet dat ik droef was voordien, maar toch.

de fluiter

Hoor.
Het is de fluiter. Met z'n blauwe jas. Je denkt altijd eerst een kind op straat of die nieuwe van hierboven en pas dan nee, het is de fluiter, natuurlijk. Het is de fluiter. Van links naar rechts aan de andere kant van de ruit.

Misschien moet ik hem eens volgen, moet ik zorgen dat ik morgen klaar zit tegen een uur of twaalf. Stevige wandelschoenen aan en een sjaal. Zakje met boterhammen misschien want wie weet hoe ver het zal zijn. Verder dan de verkeerslichten, verder dan café 't Vat. Mijn vogelboek niet vergeten en een thermos warme thee. Misschien, voorbij het asfalt en beton, zien we samen een rietzanger.

Waarom er bij u in de supermarkt geen chips met chocoladesmaak in de rekken ligt? Omdat een chips-choco-mix op de maag ligt als een familiepak post-itjes. Daarom.

hoog bezoek

Gie Bogaert zit in mijn reactiebox. De man die - zo stel ik me voor - ooit eens op een dinsdagmiddag op café zat, koffie dronk, een bierviltje in zijn jaszak stak. Thuis, achter een bureau, dat viltje weer bovenhaalde, het zo beschreef:

De bode keek naar het huis van Ruth. De luiken waren nog dicht. Ruth laat de luiken de hele ochtend dicht. Tegen de zon, zegt Ruth.

Zei ik al dat het bureauvlak vrij was, maar helemaal omgeven door rommel, viltjes, mappen, ook een vetplant? Geel zonlicht viel binnen door een ruit met blinden, maakte al dat dwarrelend stof zichtbaar. En Gie Bogaert keek naar die woorden, dat licht, dat stof en was tevreden. Zo ging het.

Dit staat vast: uiteindelijk, jaren later, kroop die man dus in mijn reactiebox, heb ik hem blijkbaar via Google tot hier gelokt. Door enkele lovende woorden zoals deze. Het maakte mij blij. Ja. Bedankt. Tot ziens.

filmfestival van Gent

Wie Nederlandstalig is en weblogt moet tegenwoordig blijkbaar aan De hondenkoning van vandenb. Ik zag twee exemplaren in de Fnac; 16,63 euri. Hebben ze leuk verzonnen daar in de Fnac, die 63 cent.

Ze liggen er nog. Allebei. Filmtickets, daar kwam ik voor en ik kocht er 14. (veertien(!) - schaamde me diep, frommelde ze snel weg onder mijn vest, zette m'n kraag recht en verliet ongemerkt de winkel.)

We bekijken de dvd van Ozons Swimming pool, lief en ik. Na een twintigtal minuten maakt de verleidelijke Ludivine Sagnier haar opwachting, en plots ligt ze daar, naakt in een beschuimd bad. Lief en ik blijken dadelijk allebei hetzelfde te denken: 'Zorg er alsjeblief voor dat de as van je sigaret niet in je badwater valt.'

Liefde is: ook bij complexe films hetzelfde denken over as.

een ander

Zaterdag op Het Andere Boek: Kader Abdolah was er niet. Hij stond in de file.

Jammer was dat, maar gelukkig was er die ander: Brody Neuenschwander, de kalligraafse Zwitser uit Texas en Vlaanderen - die trouwens overtuigend "ze trilden in hun schoenen" kan zeggen en daardoor sowieso al een waardig alternatief voor Abdolah is. Hij klonk als Robby McEwan maar dan over letters. Ik kon niet verhinderen de afwezige er steeds bij te denken; haperend en krachtig onderbrekend en roepend van Jip en Janneke. En wij zouden dan staren naar zijn snor, natuurlijk. Misschien ook even aan een sigaar gedacht en over knipoogse vuile manieren in verhalen.

Daarna was er Miel Dekeyzer. Ook daar hoorde iemand bij, maar ook die was er niet. Miel deed het dan maar alleen (met de interviewer) en ook hij maakte Abdolah goed; praatte met een hoogst Kabdohliaanse prosodie, uitspraak, tempo, klemtonen.. En verward in de structuur, dat ook, maar we weten wat hij bedoelt.

Ook was er een gesprek waarbij plaatsvervangende schaamte mijn deel was. En misschien had ik toch extra zoete meloenen en drie ananassen moeten kopen op de markt. En gelukkig wint Nic Nuyens straks ongetwijfeld de wegrit.

Een bestelwagen voor de deur met erop lange ladders en erin mannen met oranje broeken. Nu eten ze nog, maar na de middagpauze zou het hier wel eens voor een paar dagen gedaan kunnen zijn met het internet. Lap. Tevergeefse sollicitatie gisteren trouwens. Lap wederom.

links van het perenblog

Hier:

bliksem - labels

Elders:

3 voor 12 (luisterpaal) - 8weekly - automatisch ouderwetsch uitgefoeterd - antwerpenize - avondlog - birdpix.nl - dbnl - buienradar - delicious/peren - de perenfilm - de rechtzetting - drijfhout - emma adbåge - flickr - gemengd fruit - gerbrandsdingetje - i hardly know her peren - jan van mersbergen - lisen adbåge - lourdesgrotten - natuurpunt - osocio - pictures of walls - sr - the occam's razor library - vandenb - villa anelisa - vogeldagboeken - vogelvisie.nl - vpro boeken - waarnemingen.be - WNT

En in voortdurend wisselende samenstelling.